Column door Taetske Kleijn verschenen in het tijdschrift InZicht september 2017

Wat je ziet, wat je ervaart, is je verbeelding ervan. En de verbeelding is het gevolg van het overlevingsmechanisme in het lichaam dat dit beeld nodig heeft om te kunnen functioneren. Net zoals een robot eigen camerabeelden moet maken en analyseren om zijn weg te kunnen vinden.

Het ontwikkelen van het vermogen om de verbeelding en het werkelijke niet meer door elkaar te halen, zou je ‘je zoektocht’ kunnen noemen. Hoewel dat een misleidende term is. Als we iets zoeken, dan maken we er een beeld van in onze geest en kijken of we ergens iets zien dat er op lijkt. Als je dit op de spirituele zoektocht toepast, ben je bij voorbaat verloren. Het zal je ertoe aanzetten om te willen luisteren naar mensen die praten over wat de realiteit is. Het zal je ertoe aanzetten om te willen begrijpen waar ze het over hebben, er boeken over te lezen. Dat wil zeggen: je eigen beelden te maken op grond van die van anderen. Mijn tip: doe dat niet! Blijf uit de buurt van iedereen die een poging doet de werkelijkheid te beschrijven. Lees er niet over, praat er niet over. Het brengt je verder van huis.

Als de realiteit kon spreken, zou ze zeggen: “Maak geen beelden van mij, want ze zullen verhinderen dat je mij vindt.”

Vertrouw erop dat als de sluiers vervagen (het verbeelden tot rust komt) je het vanzelf wel ziet.  Waarbij een blinde net zo ziend is als een ziende in dit geval, want aan je ogen heb je niets.

Een van mijn favoriete citaten van Nisargadatta is: Thoughts are just ripples in the mind. When the mind is quiet, it reflects reality. When it is motionless through and through, it dissolves, and only reality remains.

Ik wil je niet ontmoedigen, maar de bottomline is: de werkelijkheid is niet waar te nemen, alleen de spiegeling ervan die in de geest wordt gemaakt. Hoe stiller de geest, hoe zuiverder de spiegeling. Die zuivere spiegeling kun je een ontwaken noemen. Dat wil zeggen, het waarnemen van de werkelijkheid, ontdaan van alle interpretatie, ontdaan van alle ballast, ontdaan van de irreële scheidingen en identificaties die worden aangebracht vanuit het natuurlijke streven naar zelfbehoud.

Toch is er een volgende stap mogelijk. Of stap? Een toestand. Een genade, waarbij de stilte zo diep is, het vertrouwen zo groot, dat de geest voor een moment volkomen stilvalt. Door en door. Zodat zelfs het spiegelen een doen teveel wordt. Dan blijft alleen de werkelijkheid.

Golft water, dan weerspiegelt het de maan in fragmenten die allemaal een eigen leven lijken te leiden. Hoe meer het water tot rust komt, hoe getrouwer de spiegeling. Maar nog steeds is de spiegeling niet de maan. Ook niet als je je omdraait en je de directe spiegeling van het licht in je eigen geest waarneemt. Hoe zuiver, hoe ik-loos, die spiegeling ook is. Pas als het mechanisme van spiegeling zelf ontspant, onthult de werkelijkheid zich. Maar dan is er geen waarnemen; geen waarnemer, geen waargenomene. Dus waar praten we over? De pogingen van de geest om er achteraf toch vorm aan te geven. Omdat hij niet anders kan. En dan buitelen de metaforen en associaties over elkaar. Hoe mooi en kunstig ook, allemaal niet dat. Golven in het water.

Breng de geest tot rust, en ga het avontuur van niet-weten aan.